Jak działamy?
Ze względu na specyfikę specjalności oraz w celu zapewnienia najwyższego poziomu bezpieczeństwa zajęć i atrakcyjności programu drużyny specjalności wodnej organizowane są według tradycyjnego schematu. Zgodnie z zamysłem nestora górnośląskiego wodniactwa – hm. Pawła Krawczyka – struktura drużyny wodnej nawiązuje do harcerskiego krzyża. Symbolika ta stanowi nie tylko wyraz zakorzenienia ruchu wodnego w ruchu harcerskim, ale także reprezentuje role poszczególnych elementów tworzących drużynę wodną.
Drużynowy
Centralnym elementem krzyża harcerskiego jest lilijka – symbol ruchu harcerskiego. Wzorowana ona jest na igle kompasu i oznacza wskazywanie właściwiego kierunku – zgodnego z harcerskimi ideałami. Kierunku w którym harcerze podążają przez życie. W strukturze drużyny wodnej centralne miejsce zajmuje DRUŻYNOWY drużyny wodnej. To on, będąc liderem swojego środowiska harcerskiego wyznacza cele, wskazuje kierunki rozwoju drużyny i kreuje jej działania. Tak jak na kapitanie, spoczywa na nim odpowiedzialność za członków drużyny i jej majątek.
Rada Drużyny
Drużynowy drużyny wodnej, choć jest centralną figurą w jej stukturze, nie udźwignie samodzielnego prowadzenia drużyny wodnej mimo nawet najlepszego przygotowania i szczerych chęci. Wkoło drużynowego zawiązuje się więc krąg instuktorów gotowych pomóc w tworzeniu drużyny. Tak jak oficerownie na statku obejmują oni odpowiedzialność za kolejne pola działania drużyny. Wspólnie tworzą figurę doskonałą – okrąg. To brać, która stoi za drużynowym i wspomaga jego działania. Wraz z drużynowym tworzą RADĘ DRUŻYNY – samorządny, demokratyczyny organ decydujący o najważniejszych sprawach drużyny.
Załogi
Cztery ramiona krzyża harcerskiego wskazują cztery główne kierunki świata – północ, wschód, południe i zachód. W strukturze drużyny wodnej to cztery główne grupy metodyczne. Drużyny wodne są drużynami wielopoziomowymi, tworzącymi warunki do wszechstronnego i ciągłego rozwoju swoich członków, realizacji programu harców wodnych. Dzięki ścisłej współpracy załóg budowane jest poczucie wspólnoty i zaufania, zapewniony jest ciąg wychowawczy, a członkowie załóg wytwarzają silną tożsamość związaną z drużyną wodną. Drużynowy oraz instruktorzy tworzący Radę Drużyny wspieraja realizację programu przez załogi służąc pomocą merytoryczną i organizacyjną. Swoją postawą instruktorską oraz wiedzą niejako „opromieniają” harcerzy i harcerki. W drużynach wodnych stosuje się tradycyjne nazewnictwo. Na czele załogi stoi przyboczny załogowy. W pracy wspierają go podzałogowi.
Gromada
Wilczków Morskich
Zuchy czyli Wilczki Morskie to najmłodsza grupa wiekowa. Nazwa nawiązuje do tradycyjnego określenia najmłodszych skautów używanego przez B-P, ale także symbolizuje wytrwałość i dzielność.
Poprzez zabawę zdobywają pierwsze szlify wodniackie. Gromada dzieli się na gromadki – odpowiednik szóstek.
Załoga Jungów
Ta niezwykła nazwa zakorzeniona jest w tradycji marynistycznej. Junga to chłopiec okrętowy, młody człowiek przysposabiający się do zawodu marynarza i początkujący żeglarz. W tej definicji zawiera się idea działania załogi jungów, którą tworzą harcerze i harcerski. Odpowiednikiem zastępów są wachty, na czele których stoją wachtowi.
Załoga
Wędrowników Wodnych
Miejscem działania harcerzy starszych jest załga Wędrowników Wodnych. Harcerze i harcerki starsze, wykorzystują wcześniej zdobyte umiejętności podczas wędrówek po rzekach i jeziorach. Poszukują tajemnic skrytych w szuwarach. Odpowiednikiem zastępów są wachty, na czele których stoją wachtowi.
Załoga
Wędrowników Morskich
Najstarsze harcerski i harcerze podejmują wyczyn żeglugi morskiej. Sprawdzają w ten sposób zdobyte do tej pory umiejętności. Rozwijają się na wybranych przez siebie polach i osiągają mistrzostwo. Podejmują także służbę na rzecz drużyny i społeczności lokalnej. Przygotowują się do pełnienia funkcji w drużynie oraz na wyższych stopniach organizacyjnych Związku.
Znajdź drużynę – zostań harcerzem wodnym!
Dział wsparcia drużyny
Wieńce znajdujące się wokół krzyża harcerskiego – dębowy i laurowy, sybmolizują męstwo, odwagę, mądrość oraz zwycięztwo z własnymi słabościami. W drużynie wodnej praca wychowawcza organizowana i realizowana jest przez Załogi. Specjalność wodna wymaga jednak od drużyn, oprócz wysokiego poziomu pracy harcerskiej, zapewnienia technicznej i administracyjnej możliwości bezpiecznego organizowania harców wodnych. W tym celu, wokół drużyny powstają wysoko wyspecjalizowane grupy, których głównym zadaniem jest odciążenie kadry wychowawczej i stworzenie odpowiednich warunków organizacyjnych dla harcerskiego i wodnego rozwoju harcerzy i harcerek. Przez analogię do kierunków świata wyznaczają one kierunki pomocnicze – północny-wschód, południowy-wschód, południowy-zachód i północny-zachód.
Główny Przyboczny
Główny Przyboczny jest prawą ręką Drużynowego i jego zastępcą. Odpowiada za administracyjno-gospodarczą stronę prowadzenia drużyny. Swoje obowiązki, podzielone na cztery obszary tematyczne wykonuje przy pomocy niżej wymienionych instruktorów.
Wodniactwo to nie tylko harce wodne. Zadaniem Przybocznego Waganta jest kultywowanie kultury marynistycznej. Wagant pomaga wprowadzić harcerzy i harcerski w świat pieśni kubryku. Dba o rozśpiewanie i redaguje śpiewnik drużyny. Sprawuje opiekę nad instrumentami drużyny oraz osobami, które chcą na nich grać.
Przyboczny Ochmistrz dba o majątek drużyny. Sprawuje nadzór nad jej finansami oraz prowadzi księgi inwentarzowe. Pozyskuje środki na rozwój bazy sprzętowej, utrzymanie i dzialałność drużyny. W tym zakresie ściśle współpracuje z Przewodniczącym KPD i Skarbnikiem macierzystego Hufaca. Odpowiada za odprowadzanie składek członkowskich oraz ewidencję członków drużyny.
Marszałek Józef Piłsudski pisał, że „Ten kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani prawa do przyszłości”. Drużyna wodna nie jest tworem tymczasowym. Jej celem jest również budowanie międzypokoleniowej społeczności związanej tradycją. Aby pamiętać o historii oraz ludziach, którzy tworzyli drużynę na przestrzeni lata organizuje się Harcerską Izbę Tradycji. To przestrzeń, w której gromadzi się artefakty i pamiątki związane z rozwojem drużyny, wyprawami i wydarzeniami, w których wzięła ona udział oraz ludźmi, którzy tworzyli ją przez lata. Odpowiedzialnym za organizację i działanie tej instytucji jest Przyboczny Izby Harcerskiej. Dba on także o zachowanie i bieżące prowadzenie kroniki drużyny.
Przyboczny Harcerskiej Służby Informacyjnej (HSI) odpowiada za kontakt drużyny wodnej z rodziacami i opinią publiczną. Tworzy strategię komunikacji, nadzoruje przygotowanie komunikatów informacyjnych i ich spójność. Zarządza wizerunkiem drużyny. Wspomaga Przybocznego Izby Harcerskiej w prowadzeniu kroniki drużyny.
Komendant Stanicy Harcerzy Wodnych (SHW)
Harcerskim domem drużyny wodnej jest Stanica Harcerzy Wodnych z dostępem do akwenu lub rzeki. Jest to centrum operacyjne drużyny, a zarazem harcerski dom. Na terenie Stanicy znajdują się:
– miejsce do prowadzenia zbiórek w czasie niepogody,
– hangar do przechowywania sprzętu wodnego wraz z żaglownią i szkutnią
– magazyny sprzętu specjalnościowego i biwakowego.
Za stan i utrzymanie stanicy odpowiada Komendant Stanicy. Swoje obwiązki wykonuje przy pomocy Bosmana i Przybocznego WOPR.
Bosman jest osobą odpowiadającą za sprzęt wodny. Jego zadaniem jest pozyskiwanie sprzętu, utrzymanie go w sprawności i gotowości do użycia. Poza sezonem Bosman organizuje naprawy sprzętu i dba o wyszkolenie bosmańskie członków drużyny. Odpowiada za rejestracje łodzi oraz wyposażenie ich zgodnie z przepisami.
Przyboczny WOPR (Ratownik drużyny) odpowiada za zapewnienie bezpieczeństwa osobistego członków drużyny podzas harców wodnych. Do jego obowiazków należy dbanie o sprawność sprzętu ratownictwa wodnego (w tym osobistych środków asekuracyjnych), wyszkolenie harcerzy tego zakresu ratownictwa wodnego i medycznego, a także budowanie świadomości i nauka zasad bezpieczenego przebywania nad wodą. Odpowiada także za kompletność apteczek.
Komodor i Krąg Instruktorów Doradców (KINDOR)
Krąg Instruktorów Doradców to miejsce, które tworzy środowisko działania dla starszyzny harcerskiej i instuktów niepełniących funkcji w drużynie wodnej. KINDOR tworzy i realizuje swój program, stymuluje dalszy rozwój i kształcenie swoich członków zarówno żeglarskie jak i harcerskie. Dba, aby harcerze i harcerki, którzy wyrośli z wieku wędrowniczego mogli utrzymać kontakt z drużyną. Jednocześnie drużyna korzysta z wiedzy i umiejętności członków KINDOR. Na czele Kręgu stoi Komodor KINDOR.
Przewodniczący i Krąg Przyjaciół Drużyny (KPD)
Krąg Przyjaciół Drużyny stanowi fundament do budowy otoczenia przyjaznego drużynie i wsperającego jej rozwój i działanie. Zadaniem Przewodniczącego stojącego na czele KPD jest pozyskiwanie sojuszników drużyny i dbanie o wzajemne relacje. KPD jest forum wymiany doświadczeń i wiedzy, okazją do networkingu oraz budowy marki własnej drużyny wodnej w oczach rodziców, samorządowców i współpracowników drużyny. Dzięki sprawnemu KPD drużyna wodna jest postrzegana jako kooperant i profesjonalny organizator.
opracował: pwd. Łukasz Czarnecki
na podstawie:
– materiałów historycznych opracowanych przez hm. Leszka Szulca
– HARCERSKI RUCH WODNY NA GÓRNYM ŚLĄSKU W LATACH 1925-2017 PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA; F. Bałazy; 2023
– INFORMATOR PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNY; ZHP Komenda Hufca im. Bohaterów Wieży Spadochronowej w Katowicach; 1984